Hôn nhân là một hiện tượng xã hội, có sự liên kết giữa một người đàn ông và một người đàn bà, sự liên kết đó được phát sinh và thừa nhận thông qua hoạt động kết hôn và được biểu hiện thành một quan hệ xã hội gắn liền với nhân thân, được gọi là vợ chồng. Vai trò, ý nghĩa hay mục đích của hôn nhân được bộc lộ rõ rệt qua các giai đoạn lịch sử, gắn với các hình thái kinh tế xã hội. Vậy, hôn nhân xã hội chủ nghĩa có những mục đích gì? Thế nào là không đạt được mục đích hôn nhân?
Tại điểm a.3 mục 8 Nghị quyết số 02/2000/NQ-HĐTP quy định: “Mục đích của hôn nhân không đạt được là không có tình nghĩa vợ chồng; không tôn trọng danh dự, nhân phẩm, uy tín của vợ, chồng; không tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của vợ, chồng; không giúp đỡ, tạo Điều kiện cho nhau phát triển mọi mặt”
Mục đích hôn nhân không đạt được được coi là tình trạng của vợ chồng trầm trọng khi:
- Vợ chồng không yêu thương, quý trọng, chăm sóc, giúp đỡ nhau như người nào chỉ biết bổn phận người đó, bỏ mặc người vợ/chồng muốn sống ra sao thì sống, đã được bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, nhắc nhở, hòa giải nhiều lần.
- Vợ/chồng luôn có hành vi ngược đãi, hành hạ nhau, như thường xuyên đánh đập, hoặc có hành vi khác xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm và uy tín của nhau, đã được bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, đoàn thể nhắc nhở, hòa giải nhiều lần.
- Vợ chồng không chung thủy với nha như có quan hệ ngoại tình, đã được người vợ/chồng hoặc bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, nhắc nhở, khuyên bảo nhưng vẫn tiếp tục có quan hệ ngoại tình